Schrift 5 - Pagina 29


72 "Oorlogs"woorden
+ 75 Totaal  147.

bonnenVele artikelen waren in de oorlog 'op de bon'. Via het distributiesysteem verkreeg men bonkaartenVele artikelen waren in de oorlog 'op de bon'. Via het distributiesysteem verkreeg men bonkaarten en met die bonnen kocht men levensmiddelen en met die bonnen kocht men levensmiddelen arbeidsdienst geallieerdenZo werden de legers van de landen die tegen Duitsland vochten in de Tweede Wereldoorlog genoemd. rantsoen arbeidsinzet de 'As' aanvraagformulierFormulier dat nodig is om iets aan te vragen. In de Tweede Wereldoorlog moest je voor bijna alles een aanvraagformulier invullen. landwacht gijzelaarDit zijn personen die in een strijd gevangen worden genomen. Men neemt deze gevangenen om er voor te zorgen dat de tegenpartij, uit angst voor het leven van de gevangene, geen harde acties zal uitvoeren. De Duitsers namen veel gijzelaars en dreigden deze dood te schieten als het verzetHet verzet tegen de Duitse bezetter, gedurende de Tweede Wereldoorlog. Onmiddellijk na de capitulatie op 14 mei 1940 ontstonden verzetsorganisaties en begon de verspreiding van illegale pamfletten en bladen. Op dit openlijke verzet reageerde de bezetter met arrestaties en het opleggen van collectieve geldboetes. Naarmate de onderdrukking harder werd, nam enerzijds het openlijk verzet af, maar groeide het illegale verzet. iets zou doen. opplakvel landstorm concentratiekampGevangenenkampen waarin mensen met andere ideeën dan de overheid door die overheid gevangen worden gezet. In Hitler-Duitsland gebruikten de nazi\'s ze op grote schaal om er hun politieke tegenstanders te onderdrukken en te vermoorden. Vooral de joden waren hier het slachtoffer van. distributiebescheiden verraderHet bekendmaken van geheime informatie aan de vijand. Alle partijen in de Tweede wereldoorlog kenden wel verraders. zwarte handelDe handel in levensmiddelen en andere goederen die alleen 'op de bon' verkrijgbaar waren. Deze goederen werden dan zonder bon clandestienAlles wat niet van de Duitsers mocht, werd 'clandestien' gedaan. Dit betekende dat het in het geheim gedaan werd. verhandeld tegen vaak zeer hoge prijzen. distributiekantoor (luister)vergunningToestemming. Voor bijna alles moest je toestemming vragen aan de Duitsers. Zo moest je bijvoorbeeld een vergunning aanvragen om je auto te kunnen gebruiken. weermachtbericht surrogaatVoor- of achtervoegsel voor alles wat niet echt of niet-voor-oorlogs was. proefalarm OostfrontHet front in de Sovjet-Unie, van de Duitse kant gezien. Daar streden aan Duitse zijde naar verhouding zeer veel Nederlanders. Na de val van StalingradMilitair treffen in de Tweede Wereldoorlog van augustus 1942 tot februari 1943 tussen het Duitse en het Russische leger. Begin 1943 capituleerde het Duitse leger als gevolg van de strenge kou. 91.000 Duitsers werden krijgsgevangen gemaakt (slechts 6000 keerden terug naar hun vaderland) en 146.000 Duitsers sneuvelden. De Slag omMilitair treffen in de Tweede Wereldoorlog van augustus 1942 tot februari 1943 tussen het Duitse en het Russische leger. Begin 1943 capituleerde het Duitse leger als gevolg van de strenge kou. 91.000 Duitsers werden krijgsgevangen gemaakt (slechts 6000 keerden terug naar hun vaderland) en 146.000 Duitsers sneuvelden. De Slag om Stalingrad wordt beschouwd als een keerpunt in de Tweede Wereldoorlog, omdat het de neergang van het Duitse leger betekende. Stalingrad wordt beschouwd als een keerpunt in de Tweede Wereldoorlog, omdat het de neergang van het Duitse leger betekende. werd er niet meer gesproken van het Oostfront, maar alleen van front. verduisterenOm de geallieerde vliegers niet de weg te wijzen naar Duitsland, moesten alle huizen, auto's en fietsen verduisterd worden, dat wil zeggen alle ramen moesten zijn voorzien van verduisteringspapier of ze moesten worden afgeplakt zodat er geen spiertje licht meer doorheen drong. De Duitsers controleerden streng of de burgers wel goed verduisterden. sirene bezetgebied brandbommenBrand veroorzakende bom, werd in de Tweede Wereldoorlog veel gebruikt. Er waren veel soorten brandbommen. LandstandEen door de Duitsers ingestelde organisatie. Boeren, tuinders en vissers moesten verplicht lid worden van deze organisatie. Landstand was ook de naam van het blaadje dat deze organisatie maakte. schuilkelderEen ondergrondse schuilplaats tegen luchtaanvallen. brisantbommenBom met een krachtige springlading. Werd tijdens de Tweede Wereldoorlog veel gebruikt. illegaalHet woord illegaal kreeg tijdens de oorlog een goede betekenis. Voor de oorlog betekende het onwettelijk. In de oorlog waren de illegalen de verzetsstrijders en waren illegale krantjes de goede krantjes. blad loopgraafDoorgaande uitgraving als gevechtsopstelling of verbindingsgang voor troepen, of ten behoeve van het vervoeren of opslaan van voorraden munitie. vliegend fortBijnaam van de Amerikaanse langeafstandsbommenwerper Boeiing B-17. Omdat dit toestel uitsluitend overdag vloog kreeg het grote bekendheid. onderduikenOnderduiken is het zich verborgen houden voor iets of iemand. Tijdens de Tweede Wereldoorlog doken veel mensen onder omdat ze gezocht werden door de Duitsers of weigerden samen te werken met de Duitsers. hoofdkwartier HeinkelDe Heinkel was de standaardbommenwerper van de Duitse luchtmacht. vliegtuigen clandestien parachutist 'TommiesZo werden de Engelse soldaten in het algemeen genoemd. Oorspronkelijk werd hiermee de Brit Tommy Atkins, een soort G.I. Joe, bedoeld. De uitdrukking stamt uit de Eerste Wereldoorlog.' 'Zwart' transportvliegtuigEen vliegtuig voor het vervoer van troepen en oorlogsmateriaal. zoeklichten Nieuwe Orde offensiefEen militaire oefening om gebied terug te winnen lichtkogels brandplaatjesPlaatjes die door de geallieerde vliegtuigen boven bossen werden uitgestrooid met de bedoeling brand te stichten. Veel Nederlanders meenden dat er geheime boodschappen, berichten of foto's van de Koningin op zouden staan en ze werden door velen ontwikkeld. defensiefVerdedigend. Dat betekent dat men niet zelf aanvalt, maar zich verdedigt. mitrailleurkogels Fosfor voorste linieNaast elkaar opgestelde troepenmacht en/of een reeks van stellingen en verdedigingswerken. sperrgebied stamkaartPersoonlijk document waarmee men bonkaarten voor levensmiddelen, kleding en brandstof kon halen. Op elke kaart stond ook een stamnummer. De volledige naam was distributiestamkaart. bombarderen evacuerenHet laten verhuizen van mensen die in een gevaarlijke gbied woonden. De Duitsers lieten veel mensen verhuizen uit gebieden waar gevochten werd. Vele gezinnen hadden al een karretje met belangrijke dingen klaar staan. Als ze dan plotseling weg moesten, waren ze snel klaar. persoonsbewijs penetratiegebied noodslachtingHet slachten van vee wegens dringende omstandigheden. In de oorlog was het voedseltekort vaak de oorzaak van de noodslachtingen. Zonder toestemming van de Duitsers was het slachten van vee strafbaar. klantenkaartSpeciale distributiekaart voor vaste klanten. ruilhandelHandel in goederen zonder geld, dus met goederen als betaalmiddel. In de Tweede Wereldoorlog ruilde men goederen met elkaar voor wat men niet of te weinig kon krijgen op de bon. leveringsplichtDe verplichte inlevering van allerlei zaken die de Duitsers wilden hebben, als je niet meewerkte kon je streng gestraft worden. Geheime DienstDe naam van een speciale organisatie die zich verzetten tegen de Duitsers. De Geheime dienst pleegde overvallen op de Duitsers en probeerden onderduikersOnderduiken is het zich verborgen houden voor iets of iemand. Tijdens de Tweede Wereldoorlog doken veel mensen onder omdat ze gezocht werden door de Duitsers of weigerden samen te werken met de Duitsers. te helpen. noodwinkel aanmelden terroristen fussilerenDit betekent dat men als straf met geweerschoten werd gedood. De Duitsers fussileerden regelmatig mensen als vergelding voor acties van het verzet. Vaak waren het onschuldige mensen die niks met de acties te maken hadden. opkomenHet aanmelden voor de militaire dienst. voedselcommissaris vrijwilligerZo heette iemand die dienst nam om aan het Oostfront te vechten. blokhoofdBij de luchtbeschermingDe Dienst Luchtbescherming had de taak eerste hulp te verlenen bij bombardementen. Daarnaast moest de dienst erop letten of iedereen zich wel hield aan de regels die bombardementen konden voorkomen, zoals de verduistering. stond aan het hoofd van een stratenblok een blokhoofd. Het woord blokhoofd stond met grote letters op een bord op de voorkant van zijn huis geschreven. Daarnaast was blokhoofd ook een functie bij de Nationaal Socialistische BewegingPolitieke partij in Nederland, opgericht in 1931 door Anton Mussert en Kees van Geelkerken(1901-1976) Nederlands nationaal-socialistisch politicus, richtte in 1931 samen met Anton Adriaan Mussert(1894-1946) Anton Mussert richtte in 1931 de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) op, met hemzelf als ‘algemeen leider’. Mussert verwachtte als resultaat van de oorlog een nationaal-socialistisch Europa, waarin Nederland onder zijn leiding zou staan. Dit is nooit gelukt, wel mocht hij zich van Hitler vanaf eind 1942 ‘leider van het Nederlandse volk’ noemen, maar werkelijke macht hield dit niet in. Na de bevrijding werd Mussert ter dood veroordeeld. Hij werd gefusilleerd. de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB) op, waarvan hij al spoedig de 'tweede man' werd. In hetzelfde jaar richtte hij de jeugdorganisatie van de NSB, de Jeugdstorm, op, waarover hij vanaf het begin het leiderschap had.. Ook wel afgekort als ' De Beweging' .De ideeën waren ontleend aan de Nationaal Socialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAPDe Nationaal Socialistische Partij van Adolf Hitler(1889-1945) Duits nationaal-socialistisch leider van het Derde Rijk en dictator. In 1933 werd Hitler rijkskanselier en in 1934 staatspresident van Duitsland. Zijn inval in Polen in 1939 leidde tot de Tweede Wereldoorlog. Door de snelle opmars wist hij grote delen van Europa te bezetten Het uitroeien van het jodendom en de vernietiging van het communisme waren zijn hoofddoelen. Op 30 april 1945 pleegde hij samen met zijn vrouw Eva Braun zelfmoord.. De partij was zeer racistisch en anti-joods en verheerlijkte het Duitse volk.) van Hitler. De NSBPolitieke partij in Nederland, opgericht in 1931 door Anton Mussert en Kees van Geelkerken. Ook wel afgekort als ' De Beweging' .De ideeën waren ontleend aan de Nationaal Socialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP) van Hitler. De NSB verwachtte als resultaat van de oorlog een 'nieuw Europa' onder Duitse leiding. verwachtte als resultaat van de oorlog een 'nieuw Europa' onder Duitse leiding.. districtsvormingsleider capitulatieHet opgeven van de strijd, dat wil zeggen overgeven aan de vijand. luchtbescherming jeugdstorm afweergeschutDit zijn kanonnen voor afweer, in het bijzonder voor luchtaanvallen.
Schrift 05 - Pagina 029 - Bijlagen en details
Pagina / 193